Gün içinde sürekli bir koşturmacanın içinde zamanın nasıl aktığını bile fark etmeyiz. Peki ya yürüyüş hızımızın zaman algımız üzerinde etkisi olabilir mi? Bu ilginç sorunun peşine düşen bir araştırma, yürüyüş hızının zaman algısını nasıl etkilediğini anlamaya çalışarak şaşırtıcı sonuçlara ulaştı.
İlk aşamada, katılımcıların farklı yürüme hızlarını öğrenmeleri için bir “kalibrasyon” süreci yapıldı. Bu sürecin ardından, katılımcılardan 3 ve 7 saniye gibi hedef zaman aralıklarını yürüyerek “canlandırmaları” istendi. Bu durum, katılımcıların yürüyüş hareketiyle bir süre üretmelerini sağlayarak zaman algısını nasıl etkilediğini gözlemlemek için kullanıldı.
Deneyin ikinci aşamasında, yürüyüş hareketini daha kontrollü bir şekilde incelemek için katılımcılardan, bu kez ileriye hareket etmeden sırayla ayaklarını kaldırarak bir tür yürüme taklidi yapmaları istendi. Amaç, hareketin kendisinin zaman algısı üzerindeki etkisini ayırt etmekti. Yani, hareket etmeyen ancak yürüme eylemini taklit eden katılımcıların zaman algısında herhangi bir değişiklik olup olmayacağı test edildi.
Sonuçlar
Deneyin son aşamasında katılımcılar tamamen hareketsiz kalarak aynı hedef süreleri üretmeye çalıştılar. Bu aşamada, hareketin yokluğunun zaman algısı üzerindeki etkisi gözlemlendi. Hareketin tamamen durduğu bu durumda katılımcılar, 3 ve 7 saniyelik süreleri tahmin etmeye çalıştı. Sonuçlar gösterdi ki, hareket halindeyken zaman algısı kayda değer bir şekilde değişime uğruyor.
Hareketin Zamanı Uzatma Etkisi
Araştırma sonuçları, hareketin zaman algısını ciddi oranda etkilediğini ve hedef sürelerin katılımcılar tarafından olduğundan daha uzun algılandığını gösterdi. Özellikle hızlı yürüyüş sırasında, katılımcıların süreyi aşırı tahmin ettiği gözlemlendi. 1963 yılında Denner ve arkadaşlarının benzer sonuçlar elde etmesi de bu bulguları destekler nitelikte. Hareketin aktif olduğu durumda, insanların süreyi olduğundan daha uzun algıladığı tespit edildi. Bu, yürüyüş hızının algılanan süreyi doğrudan etkilediğini ortaya koydu.
Bir Sonraki Yürüyüşünüzde Zaman Algınızı Düşünün!
Yürüyüş hızının zaman algımız üzerindeki etkileri, psikoloji ve nörobilim açısından oldukça ilgi çekici bir konu. Belki bir dahaki sefere yürürken, zamanı nasıl hissettiğinizi gözlemleyerek bu farkı kendiniz de deneyimleyebilirsiniz. Daha hızlı bir tempoda yürüdüğünüzde zamanın hızlıca geçtiğini fark edebilir, yavaşladığınızda ise sürelerin gözünüzde uzadığını hissedebilirsiniz. Bu araştırma, sadece yürüyüş değil, hareketin genel olarak zaman algımızı nasıl biçimlendirdiğine dair önemli ipuçları sunuyor.
Kaynakça
- Fabrice Megrot, Carole Megrot. (2024). Influence of walking speed on locomotor time production. https://doi.org/10.1101/001156